Cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu

Cách đầu tư chứng khoán là hệ thống bao gồm 4 phương diện lớn: kiến thức và luật chứng khoán, thiết lập danh mục đầu tư, tiến hành đầu tư và kiểm soát rủi ro trong chứng khoán.
Cách chơi chứng khoán là thuật ngữ dân dã mô tả việc đầu tư chứng khoán.

Mục lục tự động của bài viết

Đầu tư chứng khoán từ cái nhìn hai chiều.

Chứng khoán là gì

Chứng khoán là một trong các kênh đầu tư phổ biến trong các kênh đầu tư. Mang đặc thù về sự linh hoạt và thanh khoản rất cao, bạn có thể mua bán ngay lập tức với số vốn nhỏ hơn nhiều so với các kênh đầu tư khác.

Cho đến hiện nay, khi nổi lên các kênh mới như đâu tư vàng, chứng khoán vẫn được đánh giá là kênh đầu tư có mức sinh lời cao nhất, và rất phổ biến tại các thị trường phát triển.

Có nên chơi chứng khoán

Tuy nhiên, dù chứng khoán Việt Nam đã phát triển gần 20 năm, trải qua hàng trăm con sóng lớn nhỏ, đầu tư cổ phiếu vẫn là một kênh đầu tư rất mới đối với phần lớn người dân. Vì vậy trong bài viết này, sẽ hệ thống một cách đầy đủ nhất có thể, về những gì mà một nhà đầu tư mới cần biết. Qua đó hình thành cách tham gia thị trường chứng khoán cho riêng mình, mà không phải phụ thuộc vào môi giới nào, cũng tránh lãng phí tiền tham gia các khóa học đầu tư, nhưng lại không biết được "hiệu quả".

Một điểm lưu ý quan trọng: trước khi bạn nghiên cứu mọi phương pháp đầu tư chứng khoán với các khoản đầu tư mang đến lợi nhuận cao thì rủi ro cũng tương ứng, mà bạn phải chấp nhận. Những rủi ro này hoàn toàn không giống như tham gia vào canh bạc đỏ đen, mà có thể kiểm soát bằng hệ thống quản lí giao dịch hiện đại. Bạn có thể bán lại cổ phần mà mình nắm giữ cho người khác bất cứ lúc nào hoặc để dành với hy vọng công ty sẽ phát đạt trong tương lai. Do vậy nhà đầu tư cần tỉnh táo, bình tĩnh trước những rủi ro và phải chớp lấy được những thời cơ để có được lợi nhuận đầu tư tốt nhất.

Bắt đầu chuỗi bài viết cơ bản này, là cách xem bảng điện chứng khoán. Sở dĩ cách xem bảng điện được đưa lên đầu, vì nó là cách nhanh nhất để hình dung cách thị trường chứng khoán vận hành. Hiểu bảng điện, đã là hiểu được phần lớn các thủ tục mua bán trong thị trường này.

Hãy xem qua lời khuyên của Warren Buffett về đầu tư cổ phiếu

Cách đọc bảng chứng khoán từ A đến Z

Bảng điện chứng khoán là gì?

Là nơi thể hiện giao dịch khớp lệnh (mua/bán) của các nhà đầu tư được ghép với nhau để giao dịch theo mức giá phù hợp với nguyên tắc ưu tiên khớp lệnh của thị trường Có hai loại khớp lệnh đó là khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục.
Nếu bên mua hoặc bên bán có cùng điều kiện được thực hiện theo thứ tự ưu tiên sau.
1. Ưu tiên về giá.
2. Ưu tiên về thời gian.
3. Ưu tiên về khối lượng.

Cách đọc bảng chứng khoán

Đọc bảng điện chứng khoán là một tính năng cơ bản của nhà đầu tư, bảng điện của cty nào đi nữa thì cũng đều có những nguyên tắc chung như sau:

lấy ví dụ bảng điện của VCSC: http://priceboard1.vcsc.com.vn/vcsc/hose
Các phiên giao dịch chứng khoán

Sàn HNX được chia làm 2 phiên:

phiên giao dịch liên tục (9h – 11h30 và 13h – 14h30)

phiên đóng cửa (14h30 – 14h45)

Sàn HOSE thì chia làm 3 phiên:

phiên mở cửa (9h – 9h15)

phiên khớp lệnh liên tục (9h15 – 11h30 và 13h – 14h30)

phiên đóng cửa (14h30 – 14h45).

Trong đó phiên 2 của HOSE giống với cách thức giao dịch phiên 1 của HNX. Phiên đóng cửa và phiên mở cửa còn được gọi dưới tên chung là phiên khớp lệnh định kỳ.

Màu sắc trên bảng điện:

Màu vàng: Giá tham chiếu - là giá đóng cửa của ngày giao dịch trước đó và là cơ sở để xác định giá trần, giá sàn của ngày giao dịch trong hiện tại.

Màu tím: Giá trần - là mức giá giao dịch tối đa trong phiên. Theo luật hiện tại, trên Hose giá trần =+7% * Giá tham chiếu, trên HNX giá trần =+10%*giá tham chiếu

Màu xanh da trời: Giá sàn - là mức giá thấp nhất giao dịch trong phiên. Giá sàn = Giá tham chiếu – (7% * Giá tham chiếu) đối vối TTGDCK TPHCM

Màu xanh lá cây: Giá cao hơn giá tham chiếu nhưng không phải là giá trần

Màu đỏ: Giá thấp hơn giá tham chiếu nhưng chưa chạm tới giá sàn.

Để nắm rõ chi tiết hơn, nhà đầu tư cần đọc qua bài viết này

Tip & noted khi dùng bảng điện chứng khoán:

- Nên chọn 1 danh mục mã chứng khoán quan tâm để theo dõi, vì thị trường có tới 1500 mã và biến động của thị trường là liên tục, chúng ta chỉ tập trung vào những mã cổ phiếu mà ta quan tâm. Để chọn danh mục quan tâm, bạn truy cập vào bảng điện cá nhân: http://priceboard1.vcsc.com.vn/vcsc/mainPage
Sau đó đánh mã bạn muốn theo dõi, ví dụ VCI, bảng điện sẽ hiện ra và lưu mã bạn theo dõi cho những lần sử dụng sau. (xóa mã theo dõi bằng double click vào dòng chứa mã cổ phiếu đó)

- Thống kê mã ảnh hưởng nhất thị trường theo vốn hóa - khối lượng, vốn hóa thị trường hiện tại. Có thể xem tại bảng điện của VND (ô màu đỏ). bảng điện của VND có yêu cầu đăng nhập bằng gmail hoặc facebook.

- Có thể lập danh mục chứng khoán ảo theo dõi qua bảng điện của VCSC (xem ở đây). Cũng có thể dùng làm thiết lập danh mục đầu tư quan tâm. Trong phần danh mục ảo này, có thể thiết lập cổ phiếu mua, giá mua, khối lượng cũng như phí giao dịch

Cách mua bán chứng khoán

Mua cổ phiếu như thế nào? là câu hỏi quen thuộc của hầu hết nhà đầu tư mới. Cách mua bán chứng khoán đơn giản thực hiện theo ba bước: sau khi mở tài khoản chứng khoán và nộp tiền mua chứng khoán, bạn vào phần mua bán để thực hiện giao dịch.
Hệ thống giao dịch ở hầu hết công ty chứng khoán đều hỗ trợ giao dịch online, chỉ có những điểm đáng lưu ý này khi thực hiện mua cổ phiếu:
1. Loại lệnh giao dịch: lệnh giới hạn, lệnh MP, lệnh ATO, lệnh ATC
2. Giá giao dịch
3. Khối lượng giao dịch
Mọi quy định đều có trong bài viết này: Hướng dẫn quy định giao dịch và các loại lệnh chứng khoán

So sánh dịch vụ ở top 10 công ty chứng khoán

Mở tài khoản chứng khoán ở đâu tốt nhất?

Để biết được mở tài khoản chứng khoán ở đâu tốt nhất thì còn tùy thuộc vào nhu cầu thực tế của bạn:

- Yếu tố hỗ trợ, thái độ phục vụ. Thì các cty chứng khoán có thị phần cao luôn là lựa chọn hàng đầu, top 10 công ty chứng khoán lớn nhất, bạn có thể xem ảnh bên dưới.

- Yếu tố mức phí giao dịch giữa các cty chứng khoán giao động trong khoản từ 0.15%-0.5%. Nếu là người mới tham gia thị trường bạn nên hỏi rõ điểm này trước khi giao dịch. Các cty có mức phí 0.15% hiện nay gồm có VCSC, VND, MBS, SHS,…

- Yếu tố tiếp theo là về hệ thống: hệ thống giữa các cty chứng khoán lớn cũng khá tương đồng, hầu hết đều giao dịch online, bảo mật tốt.

- Yếu tố tư vấn phụ thuộc khá nhiều vào môi giới, do nguồn thông tin trên thị trường khá tương đồng nhau, nên việc còn lại là quản lí vốn sao cho tốt.

Top các cty chứng khoán có thị phần cao trên thị trường gồm:

óa

Cần bao nhiêu tiền để chơi chứng khoán

Đối với cổ phiếu là chứng khoán cơ sở: bạn chỉ cần vài triệu là có thể mua chứng khoán cơ sở, với lô tối thiểu là 10 cổ phiếu đối với sàn chứng khoán TP.HCM (Hose), 100 cổ phiếu với sàn chứng khoán Hà Nội (HNX).
Nhưng cần bao nhiêu tiền để chơi chứng khoán phái sinh?...
Đối với chứng khoán phái sinh: thì lượng tiền bạn cần có để mua 1 hợp đồng phái sinh phụ thuộc nhiều thứ, một tài khoản cũng tầm 20tr đồng.
Chính xác là bạn cần thỏa các điều kiện sau:
- Đơn vị tối thiểu trong giao dịch: 1 hợp đồng
- Số tiền cần để đủ giao dich 1 hợp đồng phái sinh chỉ số phụ thuộc vào 4 thông số sau, ở đó 3 thông số sau cố đinh trong từng giai đoạn nhất định và và được quy định bởi UBCK

Điểm số HĐTL: biến thiên
Tỷ lệ ký quỹ ban đầu: 15%
Tỷ lệ giao dịch tối đa trên tổng giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ: 75%
Tỷ lệ giữ tiền tối thiểu tại công ty Chứng khoán so với giá trị ký quỹ hợp lệ tại VSD (trung tâm lưu ký chứng khoán): 5%

Ví dụ: HĐTL chỉ số VN30 kì hạn 1 tháng (VN30F1804) có giao dịch khớp lệnh điểm số HĐTL là 900, thì số tiền tối thiểu cần có để mua được 1 hợp đồng giá trị 900 điểm là: 18,900,000 đồng
Nếu bạn quan tâm tới giao dịch chứng khoán phái sinh, hãy đọc: hướng dẫn đầu tư chứng khoán phái sinh.

3 kênh thông tin lớn trong chứng khoán

#1 Báo tài chính:

Top các trang báo tài chính lớn như: cafef.vn - chuyên về thông tin tài chính doanh nghiệp, Vietstock.vn - có nhiều bài viết chuyên sâu hơn trong tài chính, tinnhanhchungkhoan.vn, ndh.vn, ... là những tờ báo lớn nhất trong lĩnh vực mà bạn có thể đọc tham khảo hằng ngày.

#2 Các diễn đàn chứng khoán:

f319.com; diendanchungkhoan.vn; vfpress.vn; diễn đàn chứng khoán của otofun,... là những diễn đàn có từ lâu đời, thành viên tham gia đông đảo. Ngoài ra còn có các diễn đàn mới nổi như f189, các forum trên facebook cũng rất nhiều...

#3 Các room

skype, zalo tư vấn internal; thường cần người giới thiệu vào room.

Lưu ý: cho dù có là báo, diễn đàn, hay room tư vấn, thông tin cũng rất đa dạng, "thượng vàng hạ cám" trộn lẫn. Nhà đầu tư cần tỉnh táo, hết sức thận trọng khi nghe theo một lời nhận định nào. Cần có chính kiến phân tích của cá nhân mình.

Tự học chứng khoán cơ bản

Những bài viết sau đây là tóm lượt những điều nhà đầu tư mới tham gia dưới 1 năm cần biết. Có nhiều bài mang góc nhìn cá nhân, kinh nghiệm trading nhiều năm. Có một số mục dù khá khô khan như luật về chứng khoán của sở giao dịch, nhưng lại hết sức cần thiết.

#1 Tư duy trong đầu tư, từ những điều tưởng chừng như đơn giản:

Chuỗi bài sau trích từ wikihow, cnn money, và investopedia sẽ cho bạn thấy cái nhìn khách quan hơn về đầu tư cổ phiếu trên thế giới. Từ đó có phương pháp đầu tư phù hợp cho cá nhân. (đọc thêm bài viết)

#2 Những yếu tố vĩ mô cần biết, chứng khoán đi trước sức khỏe nền kinh tế?

Bài viết sao sẽ nêu các định nghĩa cơ bản nhất trong chứng khoán, tổng hợp 22 chỉ số vĩ mô quan trọng cần xem hàng năm khi đầu tư. Cùng với 1 số ngành đáng xem thời gian gần đây. (chứng khoán là gì, ngành nào nên đầu tư)

#3 Các quy định giao dịch của sở giao dịch chứng khoán.

Tổng hợp chi tiết tất cả các loại lệnh thông dụng, và cách sử dụng chúng ATO, ATC, MP, lệnh hủy/sửa. Các quy chế giao dịch của 2 sàn Hose và HNX như: phương thức và nguyên tắc khớp lệnh, đơn vị yết giá, biên độ dao động, thời gian thanh toán. (đọc chi tiết bài viết ở đây)

#4 Làm thế nào để tiến hành đầu tư?

Bài viết sau đây trích lược từ hơn 21 nguồn bài của CNNMoney, nói về các lựa chọn và phân bổ danh mục đầu tư, cũng như những gì cần tìm hiểu để lựa chọn cty chứng khoán phù hợp nhất với các tiêu chí của bạn (chi tiết bài viết)

#5 Những sai lầm phổ biến trong đầu tư cổ phiếu.

Thống kê các phong cách đầu tư thường thấy nhất trên thị trường hiện nay.... những sai lầm lập đi lập lại qua năm tháng được tổng hợp qua 7 hướng nhìn cơ bản. Bài có nói về sóng ngành và cách chọn sóng ngành trong cổ phiếu. (đọc thêm 7 sai lầm trong đầu tư cổ phiếu)

#6 Phân tích kỹ thuật cơ bản, tổng hợp từ nhiều nguồn qua 6 chủ đề chính!

Chuỗi video tổng hợp từ nhiều nguồn: anh Sơn - dautungoaite, Elliot trader,... thành 6 phân mục video chính. Bạn nên dành 1 tuần để xem và ngẫm nghĩ, để có thể cảm nhận được rõ ràng phương pháp đầu tư bằng số liệu thống kê này. Đây là một phương pháp được nhiều trader trên thế giới nghiên cứu và sử dụng (Xem chuỗi video phân tích kĩ thuật)

hướng dẫn phân tích kĩ thuật chứng khoán

#7 Phân tích cơ bản, chỉ số tài chính và những điều bạn cần biết về phù phép báo cáo tài chính.

Bài viết gồm 2 phần, phần 1 gồm 22 chỉ số cơ bản nhất, nên theo dõi khi đọc một báo cáo phân tích, đi kèm theo là các lưu ý quan trọng. Phần 2 nói về các màn "ảo thuật" trong báo cáo tài chính, mà bạn cần phải biết (Đọc qua: chỉ số tài chính).

#8 Phần mềm phân tích kỹ thuật Update realtime, hoàn toàn miễn phí.

"Đỡ tốn nhiều thời gian" nghiên cứu và tải về metastock, trong phần mềm sau đây còn tích hợp sẵn bộ quản lí danh mục đầu tư. (bài viết hướng dẫn sử dụng VPro trong đầu tư chứng khoán)
Tích hợp trong phần mềm có sẵn:
1. Bảng giá chứng khoán tất cả các sàn
2. Đồ thị phân tích kĩ thuật Realtime, mức độ tùy chỉnh cao
3. Thống kê toàn cảnh giao dịch của khối ngoại
4. Nạp rút tiền tự động
5. Quản lí hệ thống lệnh chi tiết

Đọc đến đây, nhà đầu tư chắc chắn đã đủ tự tin để bước những bước đầu tiên tham gia thị trường chứng khoán. Lượng kiến thức trên là khá đầy đủ để bạn "chọn mặt gửi vàng" và xây dựng hệ thống thu nhập thụ động của mình rồi. Phần phía sau nói về các góc nhìn sâu hơn vào từng khía cạnh của tài chính, giúp mở lối tư duy cho việc học về chứng khoán dễ dàng hơn.
Sau đây là 1 đoạn clip ngắn giới thiệu Mindset đầu tư của Benjamin Graham trong cuốn The Intelligent Investor:

Kinh nghiệm chơi chứng khoán tại Việt Nam

#1 Thăng trầm trong đầu tư, cái nhìn của người trong cuộc.

Tổng hợp những cái nhìn về đầu tư của rất nhiều trader trong ngoài nước đi trước, những đúc kết kinh nghiệm của họ, những sai lầm của họ và được mất của họ. (trader là gì, thăng trầm nghề trader)
* Phân loại trader qua cách giao dịch
* Những người thua lỗ từ Forex nói gì về thị trường
* Kỹ luật hay là chết?
* Stoploss dưới cái nhìn đa chiều

#2 Quản lí đầu tư, những phương pháp toàn diện, tổng hợp trên thế giới.

Mua cổ phiếu công ty không có hoặc có ít cạnh tranh. Hàng không, bán lẻ, và sản xuất ô tô thường được coi là những khoản đầu tư dài hạn xấu vì chúng nằm trong những ngành cạnh tranh rất khốc liệt. Điều này được phản ánh ở biên lợi nhuận thấp trong báo cáo doanh thu.
Nói chung, hãy tránh những ngành theo vụ mùa hoặc theo xu hướng như bán lẻ và những ngành bị kiểm soát như dịch vụ tiện ích và hàng không trừ khi các công ty này có doanh thu và tăng trưởng bền vững. Chỉ một số ít công ty đạt được như vậy! Thế nhưng chọn được những công ty này, chúng ta phải làm gì? (quản lí danh mục đầu tư)

#3 Sóng "ông già noel"-Santa Claus Wave: từ thế giới đến Việt Nam.

Santa clause rally, hay còn gọi là sóng "ông già noel" được thống kê hơn 50 năm thị trường chứng khoán toàn cầu, luôn diễn ra với xác suất lên đến 90%. Được các nhà đầu tư tại phố Wall ví hư một món quà của "thượng đế", hay những lí giải khoa học hơn sau đây:
Mùa chốt NAV của các quỹ đầu tư trên toàn cầu, việc control số liệu là ko thể "tránh khỏi". đặc biệt, thời gian mà những nhà đầu tư "bi quan" dừng trade, và những người "lạc quan" tích cực mua vào, trước kì vọng cho năm mới đã tạo nên "hiệu ứng tháng giêng". (sóng thị trường cuối năm)

#4 Ảnh hưởng của tỉ giá lên cổ phiếu, câu chuyện không đơn giản?

Việc điều chỉnh tỷ giá sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến các doanh nghiệp có các khoản nợ nước ngoài khi phải thực hiện trích lập dự phòng rủi ro tỷ giá cuối năm, trong đó có các doanh nghiệp ngành dịch vụ công cộng, xi măng , vận tải biển và dầu khí... (biến động tỷ giá và tác động chứng khoán)

#5 Ảnh hưởng của giá dầu lên cổ phiếu, ngành nào hưởng lợi, ai thiệt hại?

Các ngành được đánh giá tích cực từ việc giá đầu thế giới giảm là Hóa chất, Phân bón, Điện, Nhựa, Săm lốp, Vận tải biển, Xi măng và Gạch. Trong khi đó, ngành Bảo hiểm, Dầu khí được đánh giá sẽ chịu tác động tiêu cực. (tác động giá dầu lên cổ phiếu)

#6 Hiểu về margin hay còn gọi là đòn bẩy tài chính, và cách sử dụng hiệu quả.

Điều này đã trở thành một phần của thị trường hiện nay khi hầu hết các nhà đầu tư từ nhỏ tới lớn đều sử dụng nhằm mục đích gia tăng nhanh chóng nguồn vốn và lợi nhuận. Tuy nhiên đây là một con dao 2 lưỡi và đa số đều thất bại trong vịêc sử dụng margin một cách hợp lý. Hầu hết các nhà đầu tư chỉ nghĩ đến phần cơ hội trong việc sử dụng margin mà ít khi chú ý đến phần rủi ro trong vấn đề này. Các sai lầm thường thấy khi sử dụng margin: margin là gì, cách dùng margin hiệu quả.

#7 Đội lái chứng khoán, anh là ai? Những cái nhìn tổng quan.

Đội lái là những nhà đầu tư kinh nghiệm có nhiều quan hệ trên thị trường trong tay có nhiều vốn(tiền mặt) hay cổ phiếu liên kết lại với nhau để làm giá chứng khoán, “đội lái” còn liên kết với các môi giới chứng khoán, công ty niêm yết để thực hiện việc đánh lên hay dìm giá cổ phiếu. (Đội lái chứng khoán)

#8 Hiểu Chứng khoán phái sinh từ A đến Z.

Chỉ mới giao dịch được chưa đến 9 tháng trở lại đây, chứng khoán phái sinh đã đạt đến mốc thanh khoản 10.000 tỉ, với gần 200.000 hợp đồng khớp lệnh mỗi ngày. Chứng khoán phái sinh đang dần thể hiện được tính ưu việt với các đặc tính nổi bật như: đòn bẩy cao, cho phép bán khống, thanh khoản cao, giao dịch T0, cho phép rút tiền mọi lúc và có tính phòng vệ, giảm rủi ro cho danh mục. (chứng khoán phái sinh từ A đến Z)

#9 48 giờ làm việc của 1 trader tập sự tại Wall Street.

Trader là 1 nghề mệt mỏi căng thẳng, đòi hỏi bạn phải học hỏi không ngừng. Trader sau khi close các position của 1 ngày dài giao dịch còn phải vận lộn với các bài research khó nuốt, các báo cáo & phân tích hàng ngày, dự đoán hướng đi của market ngày hôm sau… và chỉ thực sự được thư giãn chút ít khi TT đóng cửa cuối ngày thứ 6. (48 giờ làm việc của trader phố Wall)

#10 Bản chất của chia tách cổ phiếu, những ngộ nhận nguy hiểm!

Chia tách cổ phiếu làm tăng giá trị tài sản, chia tách cổ phiếu khi cổ phiếu dưới mệnh giá? có những ngộ nhận mà thậm chí NDT lâu năm vẫn không biết. (nội dung bài viết)
Những sai lầm thường gặp là:
- Chia cổ tức bằng cổ phiếu giúp tài sản tôi tăng lên.
- Tỷ trọng sở hữu của tôi bị giảm so với các cổ đông khác.
- Chia cổ tức bằng cổ phiếu gia tăng giá trị cổ đông do giúp cổ đông tránh được thuế.
- Chia cổ tức bằng cổ phiếu chứng tỏ DN tăng vốn hơn trước, mở rộng lớn mạnh hơn.

#11 Sự thật đằng sau những người mệnh danh là "chuyên gia tài chính"

Xem qua bài viết, bạn có thể hình dung được trên thế giới, đấu trường tài chính khốc liệt đến mức nào, liệu 1 con người chỉ với vào ba ngón võ "mèo quào" có thể chiến thắng? (chuyên gia tài chính?)
Theo Norman Ralph Augustine từng nói:"Nếu 1 chuyên gia thực sự là chuyên gia, họ đã mua cổ phiếu thay vì bán lời khuyên."

cafechungkhoan